Cech szewców z Białej.

   

Z cechem szewców z Białej jest powiązany temat samej lokacji osady rzemieślników zwanej Biała.

zobacz stronę.

http://historia-mapy-bielsko-biala.prv.pl/biala-lokacja-16-17-wiek.html

Być może najstarszym zapisem o szewcach z Lipnika i jego przysiółku Biała jest zapis o szewcu Lipnickim.

i powiązany zapis o ewentualnym nazwisku szewca.

 w 9 lat później odnotowano w tym domu Johanness Lindener

może to był syn. Nazwisko spotykane w Bielsku-Białej w późniejszych wiekach

 

 
  Kolejnym śladem o szewcach w Białej jest zapis
w najstarszej zachowanej do dziś księdze gromady Lipnik z XVI wieku str. 4 i 5.

Całość księgi pod adresem:

http://historia-mapy-bielsko-biala.prv.pl/lipnik-ksiega-sadowa-1573.html

 

 
   
  Przytoczmy tekst tego zapisu ze str.4 i 5, bo świadczy o istnieniu wsi Biała. Osady rzemieślników szewców i rzeźników  założonej  w 1 połowie XVI wieku przez sołtysa Lipnickiego. Na lewym brzegu potoku lipnickiego - Niwka -Aubach wzdłuż brzegu rzeki Biała na granicy z Bielskiem księcia Cieszyńskiego, na kamiennej roli pozostałej po lokacji Lipnika z 1297-1298 roku. Być może zasiedlonej już wcześniej. . Nie mylić z wsią Biała powstałą po 1610-1613 roku z przywileju Piotra Komorowskiego dla rodziny Hoffmanów ! Odnotowywanych w księdze  gromady Biała od 1613 roku. Czy osadą opidio Biała w przywileju targowym Króla Jana Kazimierza, czy sukienników lipnickich na gruncie tzw. dworskim z lokacji Franciszka Lubowieckiego ! A tym bardziej z wymyśloną w XX wieku w ..Monografii Bielsko-Biała" [wkładki rekonstrukcje ] osadą założona jakoby dziś przy ulicy Łukowej! Skłaniam się tu do poglądu dr. J. Kolatzchek-a. Autorzy monografii nie zadali sobie trudu kwerendy  archiwów w Krakowie, wbrew zapewnieniom o wykorzystaniu tych źródeł! Jak pisałem dla nich ta księga zaginęła.  
   

Ist geschen im Jor 1584. Beÿ mir

W roku jest spór 1584 pomiędzy mną

Hans Lindner Scholcz dise czeit czü Kün=

Hansem Lindner na ten czas Sołtysem Lip

=czen dorff. Rothern, Jokel mainczler,

nickim. W obecności Radnych -[zastępców sołtysa]: Jokel Mainczler [Mazner ?]

 Merta nikiel. geswornen Griger Hoffma,

Merta Nikiel, członków -przysiężnych-mieszkańców  Griger Hoffma [Grzegorza Hoffmana?]

 Merta pisch. Griger barnert ,Vrba Lindner

Merta [Marcina?] Pisz, Grzegorza Barnert ,Urbana Lindner

Küba Hoinküs, Mocz girtler, Volta Hoffma

Kuba Hoinkisz, Mocz [Maciej?] Girtler, Volta Hoffman.

Hatt der Hansel schuster scholz von

Wystąpił szewc Hansel sołtys

der bila sich ver­griffen kegen denn

z Białej on wystąpił  przeciw prawu,

recht und einer ganczen gemain Künczen­ dorff

jak i całej gromadzie lipnickiej

 und ist von seinem ampt, deredthalbenn

i został z tegoż powodu pozbawiony swojego urzędu

 abgesseczt worden, und er sich wider unβ

halt gefunden, zü einem volkimlichenn

 recht und zü einer ganczen gemein, und

 sich gefellig gebenn, und seine sach gancz

richtig gemacht und wider an sein ampt

 kommen wie er zü vor seine nacper

 halt geregiret neben dem befel einer

ganczen gemain Künczen dorff .

 und dem getreuen  recht, und umβ

 seine missetat ist er gestrafft worden

 

 

 
   
   

Ciąg dalszy zapisy z 1584 roku o konflikcie z szewcem- sołtysem Białej. Po lewej stronie.

 

 
 

 

und auff das ist von dem getreiven recht

ein willkür, geseczt worden . sonderlich

Ponieważ okazał skruchę zachował się poprawnie

i uprzejmie, został ponownie osadzony na swoim urzędzie

i swoich sąsiadów traktował jak uprzednio,

 ku zadowoleniu całej gromady lipnickiej 

das der Hansel schuster solches mit

seinem weiβ und gesind /nicht/ sol aüff heben

und in der gemain, im  solches auch nicht

 sol aüff gaheben wer dem . vorder aüff

 der bil Jeczlich. im ganczen aigen, und

Za to wykroczenie został zobowiązany

 tytułem zadość uczynienia - kary do zakupu:

so ist das wilkür, dem hern 3

 3 mendle ?  małdraty? owsa

malder haber, und der gemain 3 fas

dla gromady lipnickie 3 Faski Piwa

 bir, und züm begrebnis 20 schock

20 sztuk szczapek -desek [ do ewentualnych pogrzebów cechowych na trumny ?]

schindel und ein /stain/ wachs, solches zü

 I stalowych gwoździ. Co czyni Zadość.

 beczeigen wie im Land der braüch ist.

 
 

 

Odpis przywilej cechu w Metryce Koronnej.

 

   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
     
   
     
   
     
   
   
 

Cofnijmy się w czasie w Muzeum w Bielsku-Białej jest dokument:

 
   
   

W ,,Bielsko-Biała Monografia miasta" cytowanej wielokrotnie mamy stronę 129-Tom II-Biała.
Widzimy na niej zdjęcie i podpis pod nim odsyłający do Muzeum w Bielsku-Białej.

 

 
   
   

Tylko to jest inny dokument!
Dziwnie wielka ta pieczęć Burmistrza Białej dziwnie podobna do pieczęci Króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Jakby wstążka ta sama i tylko czas inny 1766.
Trudno zrozumieć jak korekta historyczna monografii? przepuszcza takie pomyłki. A może to tylko brak szacunku dla czytelnika?
[ Obydwa dokumenty w całości na dole strony. ]

 

 
   
   

 Wnikliwy czytelnik na  cytowanej stronie 129: ,, Bielsko-Biała Monografia miasta"
  doczyta że w 1747 cech liczył aż 51 majstrów. Tylko autor zapomniał dodać, że żyjących było już tylko 36.
Po prostu uaktualniono sobie spis mistrzów. Wybiegam od publikacji całości i zobaczmy to ponumerowane.
Oczywiście krzyżykami odznaczono zmarłych już w tym dniu majstrów.

 

 
   
   
 

Dla przykładu gdyby autor tekstu o szewcach z Białej nie dawał wiary to Johann Hillbricht zmarł 16 maja 1745 roku.

Polecam poszperać w księgach  Parafii w Lipniku.

http://historia-mapy-bielsko-biala.prv.pl/ksiegi-parafialne-lipnik.html


i dalej zgony:

http://historia-mapy-bielsko-biala.prv.pl/ksiega-128.html

 

   

 

Zachowane do dziś księgi cechu szewców z Białej.

  Przepisy cechowe
Statut szewców bialskich  z  1878 roku. AP- Katowice oddz. Bielsko-Biała
sygn. 13/113/1
Księga: Spis mistrzów oraz protokoły posiedzeń starszych cechu szewców.
AP- Katowice oddz. Bielsko-Biała
sygn. 13/113/2
Księga czeladników
cechu szewców z Białej.
AP- Katowice oddz. Bielsko-Biała
sygn. 13/113/3
Księga: Spis mistrzów  cechu szewców    z Białej.
AP- Katowice oddz. Bielsko-Biała
sygn. 13/113/4
 
   
  Książka egzaminów czeladników.
Cech  szewców Biała.
AP- Katowice oddz. Bielsko-Biała
sygn. 13/113/5
Porządek cechowy nadany przez burmistrza miasta Biała z 1744 roku. Potwierdzenie porządku szewców
z Białej przez Króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z 1766 roku.
   
     
           
           
 

 

 

  Świadectwo nauki (Lehrzeugniss), względnie świadectwo wyzwolenia na czeladnika szewskiego.

Mistrz szewski Andreas Kolniak oświadcza, że Anton Müller rodem z Białej
uczył się u niego rzemiosła szewskiego od 1 kwietnia 1879 r. do 9 stycznia 1882 r. i wyzwolony zostaje przez niego na czeladnika.
Biała, 19 marca 1885 roku.